Voleybol sporti, jamoaviy o’yinlar orasida eng mashhur va sevimli sport turlaridan biridir. Ushbu o’yin uchun zarur bo’lgan jihozlar va uskunalar, o’yin jarayonini qulay va xavfsiz o’tkazish uchun muhim ahamiyatga ega. Voleybol o’yinida ishtirok etish uchun kerakli jihozlar, o’yinchilarning muvaffaqiyatli o’ynashini ta’minlaydi va o’yin jarayonini yanada qiziqarli qiladi.
Voleybol jihozlari orasida to’p, tarmoq, maydon va o’yinchilar uchun maxsus kiyimlar mavjud. Har bir jihozning o’ziga xos xususiyatlari bor, bu esa o’yin sifatini oshirishga yordam beradi. Masalan, voleybol to’pi maxsus materiallardan tayyorlanadi va uning og’irligi, o’lchami va qattiqligi o’yin qoidalariga muvofiq bo’lishi kerak.
Shuningdek, voleybol o’yinida o’yinchilar uchun maxsus poyabzal ham muhim ahamiyatga ega. Ular o’yinchilarning maydonda harakatlanishini osonlashtiradi va jarohat olish xavfini kamaytiradi. O’yin jarayonida foydalaniladigan jihozlar va uskunalar, o’yinchilarning qulayligi va o’yin sifatini oshirishga xizmat qiladi.
Voleybol to’pi: tanlash va parvarish qilish
Voleybol to’pi sportning muhim jihozi bo’lib, uning sifatiga va turiga e’tibor berish zarur. To’pning materiallari, og’irligi va o’lchamlari o’yin sifatini belgilaydi. Odatda, voleybol to’plari sintetik materiallardan tayyorlanadi, bu esa ularning chidamliligini oshiradi. O’yin uchun to’p tanlashda, uning qattiqligi va havo bosimi ham muhim ahamiyatga ega. O’yinchilar uchun qulay bo’lishi uchun to’pning havo bosimi 0.3-0.325 bar oralig’ida bo’lishi kerak.
To’pni tanlashda e’tibor berilishi kerak bo’lgan omillar
To’p tanlashda birinchi navbatda uning o’lchami va og’irligiga e’tibor berish lozim. Standart voleybol to’plari 65-67 sm diametrga ega va og’irligi 260-280 gramm bo’lishi kerak. O’yin turiga qarab, ichki va tashqi to’plar farq qiladi. Ichki to’plar ko’proq sport zallarida, tashqi to’plar esa ochiq havoda o’ynash uchun mo’ljallangan. Shuningdek, to’pning ranglari va dizayni ham o’yinchilar uchun muhim bo’lishi mumkin, chunki ular o’yin jarayonida ko’rinishni yaxshilaydi.
To’pni parvarish qilish
Voleybol to’pini parvarish qilish uning xizmat muddatini uzaytiradi. To’pni har doim toza saqlash zarur, chunki iflos to’p o’yin sifatini pasaytiradi. To’pni yuvish uchun nam mato va yumshoq sabun ishlatish tavsiya etiladi. Havo bosimini muntazam ravishda tekshirib turish ham muhimdir, chunki to’pning havo bosimi o’yin davomida o’zgarishi mumkin. Agar to’pda yirtilish yoki boshqa shikastlanishlar paydo bo’lsa, uni darhol ta’mirlash yoki almashtirish kerak. To’pni to’g’ri saqlash, ya’ni quruq va salqin joyda saqlash, uning sifatini saqlashga yordam beradi.
Voleybol maydoni: o’lchovlar va materiallar
Voleybol maydoni sportning asosiy elementlaridan biridir. U o’ziga xos o’lchovlarga va materiallarga ega bo’lib, o’yin jarayonini ta’minlaydi. Voleybol maydoni to’rtburchak shaklida bo’lib, uning o’lchovlari xalqaro standartlarga muvofiq belgilangan.
O’lchovlar
Voleybol maydonining asosiy o’lchovlari quyidagilardir:
| Element | O’lchov |
|---|---|
| Maydonning umumiy o’lchami | 18 m x 9 m |
| O’yin maydonining uzunligi | 18 m |
| O’yin maydonining kengligi | 9 m |
| Qatlamning balandligi | 2.43 m (erkaklar), 2.24 m (ayollar) |
Materiallar
Voleybol maydoni uchun ishlatiladigan materiallar o’yin sifatini ta’minlashda muhim ahamiyatga ega. Maydon odatda quyidagi materiallardan tayyorlanadi:
1. Poliuretan yoki akril – bu materiallar maydonning sirtini qoplashda ishlatiladi. Ular yuqori darajadagi qattiqlik va elastiklikka ega bo’lib, o’yin davomida xavfsizlikni ta’minlaydi.
2. Qoplama – maydonning qoplamasi ko’pincha maxsus sport qoplamalari bilan amalga oshiriladi. Bu qoplamalar o’yinchilarning harakatlarini osonlashtiradi va jarohat olish xavfini kamaytiradi.
3. Chiziqlar – maydonning chiziqlari odatda oq rangda bo’lib, ularni belgilash uchun maxsus bo’yoqlar ishlatiladi. Chiziqlar maydonning o’lchovlariga muvofiq aniq va to’g’ri chizilishi kerak.
Voleybol maydoni o’lchovlari va materiallari o’yin jarayonini samarali o’tkazish uchun muhimdir. To’g’ri tayyorlangan maydon o’yinchilarning ko’nikmalarini namoyish etishiga va o’yin sifatini oshirishga yordam beradi.
O’yinchilar uchun kiyimlar: qulaylik va materiallar
Voleybol o’yinchilari uchun kiyimlar, o’yin jarayonida qulaylik va harakat erkinligini ta’minlashda muhim rol o’ynaydi. Kiyimlar, o’yinchilarning harakatlarini cheklamasligi va ularni to’g’ri havo aylanishi bilan ta’minlashi kerak. Buning uchun, maxsus ishlab chiqilgan materiallar va dizaynlar qo’llaniladi.
Materiallar
Voleybol kiyimlari odatda sintetik materiallardan tayyorlanadi. Polyester va elastan kabi materiallar, nafaqat yengil va mustahkam, balki tez quriydigan xususiyatlarga ham ega. Bu, o’yinchilarning terlash jarayonida qulaylikni saqlashga yordam beradi. Shuningdek, bu materiallar nafas oluvchi bo’lib, terining namligini tezda chiqarib yuboradi.
Qulaylik va dizayn
Kiyimlarning dizayni o’yinchilarning harakatlariga mos kelishi kerak. Qisqa yengli yoki yengsiz ko’ylaklar, harakat erkinligini ta’minlaydi. Shuningdek, kiyimlar tanaga yaxshi mos kelishi va harakatda qulaylik yaratishi muhimdir. Kiyimlar, o’yinchilarning individual uslubini aks ettirishi uchun turli ranglar va naqshlarda ishlab chiqariladi.
Voleybol tarmog’i: o’rnatish va sozlash usullari
Voleybol tarmog’i o’yin maydonining muhim qismidir. Tarmoqning to’g’ri o’rnatilishi va sozlanishi o’yin sifatini belgilaydi. Tarmoqni o’rnatish jarayoni bir necha bosqichdan iborat.
Tarmoqni o’rnatish
Tarmoqni o’rnatishdan oldin, maydonning o’lchovlarini aniqlash zarur. Voleybol maydoni 18 metr uzunlik va 9 metr kenglikda bo’lishi kerak. Tarmoqning balandligi erkaklar uchun 2.43 metr, ayollar uchun esa 2.24 metr bo’lishi lozim. Tarmoqni o’rnatish uchun avval tarmoq ustunlarini joylashtirish kerak. Ustunlar maydonning chetida, 1 metr ichkarida joylashishi lozim.
Tarmoq ustunlari mustahkam va barqaror bo’lishi kerak. Ularni yerga chuqur o’rnatish yoki maxsus qoplamalar yordamida ushlab turish mumkin. Tarmoqni ustunlarga bog’lashda, tarmoqning markaziy qismi to’g’ri joylashganligiga e’tibor berish zarur.
Tarmoqni sozlash
Tarmoq o’rnatilgandan so’ng, uning balandligini sozlash kerak. Buning uchun tarmoqning yuqori qismi ustunlardagi maxsus tugmalar yordamida tortilishi mumkin. Tarmoqning to’g’ri balandligi o’yin davomida o’yinchilarning qulayligini ta’minlaydi. Shuningdek, tarmoqning qattiqligini ham nazorat qilish muhimdir. Tarmoq juda qattiq yoki juda yumshoq bo’lmasligi kerak, aks holda o’yin jarayoni qiyinlashadi.
O’rnatish va sozlash jarayonida tarmoqning toza va yirtilmaganligiga e’tibor berish lozim. Har bir o’yindan oldin tarmoqni tekshirish, uning holatini nazorat qilish va zarur bo’lsa, ta’mirlash kerak. Bu o’yin sifatini oshirishga yordam beradi.
Trening uskunalari: kuch va tezlikni oshirish uchun
Voleybol o’yinida muvaffaqiyatga erishish uchun kuch va tezlik muhim ahamiyatga ega. Ushbu maqsadga erishish uchun maxsus trening uskunalari mavjud. Quyida kuch va tezlikni oshirish uchun foydalaniladigan asosiy uskunalar keltirilgan.
Kuchni oshirish uchun uskunalar
- Og’irliklar: Og’irliklar yordamida mushaklarni kuchaytirish mumkin. Squat, deadlift va bench press kabi mashqlarni bajarish uchun foydalaniladi.
- Resistance bands: Bu elastik tasmalardan foydalanish mushaklarni kuchaytirish va chidamlilikni oshirishda samarali. Ularni turli xil mashqlar uchun qo’llash mumkin.
- Medbol: Medbol yordamida kuch va muvozanatni oshirish uchun turli xil mashqlar bajarish mumkin. Ular ko’plab sport turlari uchun foydalidir.
Tezlikni oshirish uchun uskunalar
- Tezlik poyafzallari: Maxsus tezlik poyafzallari sportchilarning tezligini oshirishga yordam beradi. Ular yengil va qulay bo’lishi kerak.
- Agility ladders: Bu uskunalar tezlik va muvozanatni oshirish uchun juda foydali. Ular yordamida turli xil harakatlar va mashqlar bajarish mumkin.
- Konuslar: Konuslar yordamida tezlik va yo’nalishni o’zgartirish mashqlari o’tkaziladi. Ular sportchilarga harakatlarni tezda bajarishga yordam beradi.
Ushbu uskunalar yordamida voleybolchilar kuch va tezlikni oshirish orqali o’yin samaradorligini yaxshilashlari mumkin. Trening jarayonida to’g’ri uskunalarni tanlash va ularni muntazam ravishda ishlatish muhimdir.
Savol-javob:
Voleybol jihozlari qanday bo’ladi?
Voleybol jihozlari asosan to’p, maydon, tarmoq va sport poyabzallaridan iborat. To’p odatda 65-67 sm diametrga ega bo’lib, 260-280 grammlik vaznga ega. Maydonning o’lchamlari 18×9 metr bo’lib, tarmoq balandligi erkaklar uchun 2.43 metr, ayollar uchun esa 2.24 metr. Sport poyabzallari esa o’yinchilarning harakatini qulaylashtirish uchun maxsus ishlab chiqilgan bo’lishi kerak.
Voleybol o’yinida qanday uskunalar ishlatiladi?
Voleybol o’yinida bir nechta uskunalar ishlatiladi. Bular orasida to’p, tarmoq, maydon, sport poyabzallari, shuningdek, o’yinchilar uchun maxsus kiyimlar va himoya vositalari mavjud. O’yinchilar uchun maxsus qo’lqoplar va to’siqlar ham qo’llanilishi mumkin, bu esa jarohatlarni oldini olishga yordam beradi. Shuningdek, o’yin davomida hakamlar uchun svitshotlar va svitshotlar ham muhimdir.
Voleybol to’pi qanday materiallardan tayyorlanadi?
Voleybol to’pi odatda sintetik materiallardan, masalan, poliuretan yoki PVC dan tayyorlanadi. Bu materiallar to’pning mustahkamligini va uzoq muddatli foydalanishni ta’minlaydi. To’pning ichki qismi esa odatda lateks yoki butil kauchukdan tayyorlanadi, bu esa to’pning havo saqlash qobiliyatini oshiradi. Shuningdek, to’pning tashqi qismi rang-barang bo’lishi va o’yin davomida yaxshi ko’rinishi uchun maxsus dizayn bilan bezatiladi.
Voleybol maydonining o’lchamlari qanday?
Voleybol maydoni 18 metr uzunlikda va 9 metr kenglikda bo’ladi. Maydonning o’rtasida tarmoq joylashgan bo’lib, uning balandligi erkaklar uchun 2.43 metr, ayollar uchun esa 2.24 metr. Maydonning chekkalari belgilangan chiziqlar bilan ajratilgan, bu chiziqlar o’yin davomida o’yinchilarning harakatlarini nazorat qilishda muhim rol o’ynaydi. Maydonning to’g’ri o’lchamlari o’yin sifatini ta’minlash uchun zarurdir.
Voleybol o’yinida himoya uskunalari qanday bo’lishi kerak?
Voleybol o’yinida himoya uskunalari o’yinchilarning xavfsizligini ta’minlash uchun muhimdir. O’yinchilar uchun maxsus qo’lqoplar, to’siqlar va sport poyabzallari zarur. Qo’lqoplar qo’llarni jarohatlardan himoya qiladi, to’siqlar esa o’yinchilarning harakatlarini qulaylashtiradi. Shuningdek, o’yinchilar uchun maxsus kiyimlar, masalan, sport ko’ylaklari va shortilar, harakat erkinligini ta’minlaydi. Himoya uskunalari o’yin davomida o’yinchilarning jarohat olish xavfini kamaytiradi.